မဟာလူ႔အဖဲြ႔အစည္း Great Society

“ ေမာင္တို ႔ မယ္တို ႔ ေခတ္တြင္ ကၽႏြု္ ပ္တို ႔ သည္ ခ်မ္းသာၾကယြ္ဝေသာ လူ ႔ အဖဲြ႔ အစည္းႏွင့္ခိုင္မာအားေကာင္းေသာ လူ ႔ အဖဲြ႔ အစည္းဆီသို ႔ တူရႈျပဳၾကရန္ အခြင့္အလမ္းရွိ ယံုမွ်မက မဟာလူ ႔ အဖဲြ႔ အစည္းႀကီးတရပ္ဆီသို ႔ တိုင္ေအာင္ တက္လွမ္းႏိုင္ၾကေပေတာ့မည ္” ဟု အေမရိကန္သမၼတ လင္ဒန္ဂၽနြ ္ဆင္က မစ္ခ်ီဂန္တကၠသိုလ္ ဘႏဲြ႔ ွင္းသဘင္အခမ္းအနားမွာ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၂ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားခ့တဲ့ဲ မိန္႔ခနြ္းပါ။ ဒီစာတန္းကိုဖတ္မိၿပီးေနာက္ အလိုအေလွ်ာက္ပင္ အမိျမန္မာျပည္အေၾကာင္းက ေခါင္းထဝဲင္လာပါတယ္။ ယေနျ႔မင္ေတြ႔ေနရတ့ဲ ေရွးေဟာင္းပုဂံၿမိဳ႕ေတာ္ကိုၾကည့္၍ ေရွးေခတ္ျမန္မာတို႔ရဲ႕ မဟာလူ႔အဖဲြ႔အစည္းကို ပံုေဖၚၾကည့္မိတယ္။  ေရွးေခတ္ပုဂံေနျပည္ေတာ္ကို လနြ ္ခတ့ဲ ့ႏဲ ွစ္ေပါင္း တေထာင္ေက်ာ္ကာလ ခရစ္ႏွစ္(၈၄၉) ခုႏွစ္၊ ဒီဇဘာၤ (၂၃) ရက္ေန႔ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၂၁၁) ခုႏွစ္၊ ျပာသိုလဆန္း (၆) ရက္ေနတ႔ြင္ ပ်ဥ္ျပားမင္းႀကီးက ရဟန္းပညာရွိ(၄) ပါးႏွင့္ လူပညာရွိ (၄) ဦးတိုျ႔ဖင့္ ဦးေဆာင္တည္ေထာင္ခ့ၾဲကတယ္လို႔ သမိုင္းသုေတသီတို႔က အတည္ျပဳၾကပါတယ္။ ရဟန္းပညာရွိေလးပါးမွာ တာမလိႏၵ၊ ရွင္အာနႏၵာ၊ ရွင္ဥတၱရာနဲ႔ ရွင္ဆပႅတိုျ႔ဖစ္ၾကၿပီး လူပညာရွိအမတ္ေလးဦးတိုမ႔ွာ စိန္မ႔ င္းသား၊ ဟူးရားျဖဴ၊ ဟူးရားညိဳနဲ႔ အင္ျပစ္(လင္းဘင္) ရာြသား ရာဇသႀကနၤ္တို႔ ျဖစ္တယ္လို႔  ေလ့လာသိရွိရပါတယ္။ ပုဂံၿမိဳ႕ရဲ႕ အက်ယ္အဝန္းမွာ ၁၁၄၂ တာရွိၿပီး ၿမိဳ႕တံခါးအမည္မ်ားမွာ သရေပ၊ သရပါ၊ သာတန္၊ငါးၿမီးယပ္၊ ေညာင္ျဖဴ၊ သာစည္၊ မဂလၤာ၊ မၾကည္သာ၊ ဝင္းမနား၊ မေတာင့္တ၊ ကေလးတံခါးစသည္တိုျ႔ဖစ္တယ္။ ပစၥင္၊ တုရင္းတိုင္၊ ျပအိုး၊ တန္ေဆာင္း က်ံဳးေျမာင္း သံုးတန္နဲ႔ သူရဲေျပးလမ္းမ်ား ပတ္ရံလွ်က္ စနစ္တက် တည္ေထာင္ခ့ဲ ၾကတာပါ။နဝမေျမာက္မင္းဆက္ အေနာ္ရထာ မင္းၾကီးက ခရစ္သကၠရာဇ္(၁၀၄၄-၁၀၇၇) မွာ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို စတင္ထူေထာင္ခ့ရဲာတြင္ သူ၏ အေကၡာဘဏီတပ္ ႀကီးကို ေအာက္ပါအတိုင္း ဖစဲြ႔ည္းထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဆင္လူ =၂၆၂၄၄၀ ျမင္းလူ = ၁၉၆၈၃၀ ရထားလူ = ၈၇၄၀၀ ေျခသည္ = ၁၀၉၃၅၀ စုစုေပါင္း လူဦးေရ = ၆၅၆၀၂၀ ပါဝင္ပါတယ္။ လနြ္ခ့တဲ့ဲ ႏွစ္ေပါင္း (၉၀၀) ရာေက်ာ္ ပုဂံျပည့္ရွင္အေနာ္ရထာက သူ႔ေခတ္သူ႔အခါတြင္ မဟာလူ႔အဖဲြ႔အစည္းႀကီး တခုကို တည္ေထာင္ခ့ဖဲူးးေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုေခတ္ထိုအခါက ဒီေခတ္အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဆိုတာမရွိေသးပါ။ (၁၆) ရာစုအတြင္းမွာမွ (New world) ကမၻာသစ္အျဖစ္ စပိန္၊ ျပင္သစ္၊ ၿဗိတိန္ႏွင့္ အျခားဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားက ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီး ပါြးေရး လတြ္လပ္ေရးတို႔အတကြ္ ေရသစ္ေျမသစ္ရွာေဖၾြကသူတို႔ အေျခခ်ေနထိုင္လာခ့ၾဲကတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္တိုင္း ရင္းသားေတဟြာ အလနြ္က်ယ္ေျပာတ့ဲ ၿခံဳပုတ္ေတာထမဲွာ အမလဲိုက္၍ အသက္ေမးြျမဴလွ်က္ပဲရွိပါေသးတယ္။  ၁၆၀၇ ခုႏွစ္အေရာက္မွာ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ေတကြ စိုးမိုးလိုက္ၿပီး ၁၆၃၆ ခုႏွစ္မွာ Harvard Collegeကို စတင္ ဖြင့္လွစ္ခ့တဲာပါ။ ၁၇၆၅-၆၈ ခုႏွစ္မွာ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္က အခနြ္တိုးေကာက္တဲ့ ဥပေဒမ်ား၊လတြ္လပ္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တ့ဲ ဥပေဒမ်ား ျပဳလုပ္လာတ့အဲ တကြ ္ ၁၇၇၅ ခုႏွစ္မွာ ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပမဲြ ်ား စတင္ခ့တဲ ာျဖစ္တယ္။ ၁၇၇၈ ခုႏွစ္မွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက အေမရိကန္တို႔ဘက္မွပါဝင္ဆင္ႏႊဲေပးခတ့ဲ ့အဲ တကြ ္ ၁၇၈၃ ခုႏွစ္မွာ လတြ ္လပ္ေရး ရခ့တဲ ယ္။ စာခ်ဳပ္ကို ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၊ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ ခ်ဳပ္ဆိုခ့တဲ ာပါ။ ၁၇၈၈ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္အေျခခံဥပေဒဟာ အသက္ဝင္လာျပီး ၁၇၈၉ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ပထမဦးဆံုး သမၼတအျဖစ္ George Washington  ေဂ်ာ့ဝါရွင္တန္က ဦးေဆာင္လာခ့တဲာျဖစ္ပါတယ္။
6  
ယေန႔ အေမရိကန္ဟာ ေရွးေဟာင္းပုဂံျပည္ႏွင့္ ႏိႈင္းစပါက သက္တမ္း (၉၀၀) ကိုးရာေက်ာ္ ေနာက္က်တာကို ေတျြ႔မင္ရ မွာပါ။ သို႔ေသာ္ ဒီကေနမ႔ွာေတာ့ အေမရိကန္က ကမၻာ့ထိပ္သီးႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္လွ်က္ပါ။ အမိျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတို႔ ရ့ဲ ဖံျြ႔ဖိဳးတိုးတက္မႈကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ေျပာင္းျပန္အခ်ိဳးက်ျဖစ္ေနတာကို စိတ္ပ်က္ဖယြ္ရာေတျြ႔မင္ရမွာပါ။ အေျဖက ရွင္းရွင္းေလး ပါ။ က်ေနာ္တို႔ေခတ္မွ ညံ့ခ့ၾဲကတယ္ဆိုတာ ယေန႔အမိျမန္မာျပည္က သက္ေသခံလွ်က္ ရွိေနပါတယ္။ က်ေနာ္တိုတ႔ ိုင္းျပည္၏ အစိုးရ ေကာင္းတရပ္ ရရွိေရးအတကြ ္ က်ေနာ္တို႔၏ စံတန္ဖိုးကို အဆတရာမက ျမွင့္တင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးအတကြ ္ ကနဦးအစမွာ ဒီႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားေတကြ ို ဘက္ေပါင္းစံု အဆင့္ျမင့္ဖို႔ လိုအပ္တ့သဲ ေဘာပါ။  ဒီေနရာမွာ အမိႏိုင္ငံအတကြ ္ ေကာင္းျမတ္တ့ဲ အစိုးရတရပ္ေပၚတကြ ္လာဖိုက႔်ေနာ္ေပးႏိုင္တာက က်ေနာ့္အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ က်ေနာ့္အေတးြအျမင္ေတပြ ါ။လူငယ္ေမာင္မယ္တို႔က ျဖည့္စကြ ္အသံုးခ်နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အေတြ႔အႀကံဳက၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဦးသန္႔အေရးအခင္းနဲ႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအေရးေတာ္ပံုအပါအဝင္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး စတ့လဲ က္နက္မ့ဲ ေတာ္လွန္ေရးေတပြ ါ။ က်ေနာ့္အေတးြက႑မွာေတာ့ လက္နက္မ့ေဲ တာ္လွန္ေရးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတနြ ဲ႔ က်ေနာ့္အျမင္ေတြ ဆႏၵေတပြါဝင္ပါတယ္။